Evkat

Yılbaşının yaklaştığı bu günlerde, Emlak Vergisi konusunu sizlere bir hatırlatmak ve bu konuda bilgi aktarmak istedik

Servet üzerinden alınan en önemli vergi Emlak Vergisi'dir. 1319 sayılı kanunla düzenlenmiş olan bu yasa, "verginin konusuna giren tüm taşınmazların beyan edilmesi gereken normal alım satım bedelinin üzerinden alınır" demektedir.

Emlak Vergisi Mükellefi: Gayrimenkul malikleri, intifa hakkı sahipleri, zilyetleri, hazine üzerine gecekondu yapanlar, mirasçılardır.



4 yılda bir Emlak Vergisi Kanunu'na göre kıymet takdir komisyonlarınca belirlenen taban (asgari) değerlerinden az olmamak üzere, değerin belirlendiği yılı takip eden ocak ve şubat aylarında ilgili belediyeye beyan verilir. 4 yıl içerisinde emlak beyan değerleri her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen oranlarda artırılır. Vergi değerini değiştirebilecek aşağıdaki nedenler olursa ek beyan verilmelidir.



a- Yeni bina inşa edilmesi, binanın yanması, yıkılması, asansör veya kalorifer takılması, kaldırılması.

b- Binanın kullanma tarzının değişmesi. (Mesken iken işyerine, işyeri iken meskene dönüştürme.)

c- Arazinin durumunda değişiklik olması. (Tarla iken arsa, bahçe olması gibi.)

d- Taşınmaz mükelleflerinin değişmesi.



Bu değişiklikler olduğunda o takvim yılının sonuna kadar, değişiklikler yılın son 3 ayı içerisinde olmuşsa değişikliği takip eden 3 ay içerisinde yeni beyan vermek zorunludur.

Aşağıda açıklanan nedenlerin bulunması halinde geçici muaflık tanınmıştır. Ancak muafiyet olsa dahi emlak beyanı verme zorunluluğu vardır.

a- Konutlarda inşaatın sona erdiği (iskan ruhsatı alındığı) tarihi takip eden takvim yılından itibaren 5 yıl süreyle 174‘lük bölümüne.

b- Belediye mücavir alanlarındaki arazilerde değerlerinin toplamından 300 YTL için istisna uygulanır.

c- Turizm belgesi olan taşınmazlarda, alındığı tarihi takip eden takvim yılından itibaren 5 yıl süreyle.

d- Doğal afet edeniyle yapılan binalarda 10 yıl süreyle.

e- Fuar, sergi, panayırlar açık bulunmadığı dönemlerde.

f- Devlet Planlama Teşkilatı'nca belirlenen geri kalmış bölgelerde yapılan sınai tesisler inşaatın sona erdiği yılı takip eden 5 yıl süreyle.

g- İnsan emeği ve harcamasıyla orman haline (devlet ormanlar dışında) getirilen arazilerde 50 yıl, bataklık, çalılık, çoraklık vs. nedenlerle tarım yapılamayan arazilerin tarıma elverişli hale getirilmesi halinde 10 yıl süreyle.)

h- Kanunla kurulu Sosyal Güvenlik Kurumları'ndan emekli olarak başkaca geliri olmayan emeklilerin, gazilerin, şehitlerin, dul ve yetimlerin (işsizlerin de hiç geliri olmadığını belgelemesi kaydıyla) 200 metrekareyi geçmeyen tek konutlarında (yazlık konutlar hariç) muafiyet uygulanmaktadır.



Emlak vergisi oranları

Taşınmazın cinsi Vergi oranı ‰
Konut 1
Diğer binalar, işyeri vs. 2
Arsa 3
Arazi 1

(Bu oranlar Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde 2 katı olarak uygulanmaktadır.)





Kişilerin adlarına kayıtlı taşınmazlarda tasarruflarını kısıtlayan hallerin (imar planında yol, park, yeşil alan, kamu alanları, sit alanları gibi) olması durumunda emlak vergisi tutarının 1/10’u ödenir.



Emlak vergisi 1'inci taksiti mart-nisan-mayıs, 2'nci taksiti kasım ayının sonuna kadar ödenmelidir. Emlak beyanı ve ek beyanın verilmemesi, verginin zamanında ödenmemesi halinde kamu alacaklarının tahsili usulüne göre gecikme zammı vergi ziyai cezası ile birlikte tahsil edilmektedir.



Amme Alacakları Tahsili Usulü Hakkındaki kanunda yapılan değişiklik 6 Haziran 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tapuda yapılan devirlerin gerçek bedel üzerinden yapılması, bu değerin doğru olmadığının 5 yıl içerisinde Maliyece tespit edilmesi halinde cezai işlem yapılacağı belirtilmiştir. Bu konuda sorun yaşamak istemeyen şahıs ve şirketler SPK lisanslı Taşınmaz Değerleme firmalarından 'değer raporu' alarak Maliyenin sorusuna cevap verebilirler. Tapuda yapılan işlem bedelinin aşağı bir bedelle Emlak Beyanı verilemeyecektir. Bu nedenle 'gerçek değer' tespiti çok önemli hale gelmiştir.



Tapuda yapılan devir bedelinden daha aşağı bir bedelden emlak beyanı verilmesi yasal olarak mümkün değildir. Yeni düzenlemeye uygun taşınmaz satın alan kişi ile aynı apartmanda veya sitede benzer dairesi olanlar eski uygulamaya göre düşük değerden vergi ödemeye devam edecekler. Bu uygulama eşitsizlik ve haksızlık doğuracaktır. Bu nedenle 'gerçek değer' tespiti çok önemli hale gelmiştir. Yeni yılda mahalli seçimler öncesinde emlak vergisine esas olacak gerçek değerler mevcut komisyonlarca değil uzman ve bağımsız kuruluşlar tarafından yapılmalıdır.



Emlak vergilerinin ve tapu alım satım harçlarının gelişmiş ülkelere göre yüksek olduğu görülmektedir. Maliye Bakanlığı'nın bu konuda çalışma yaptığını biliyoruz. Yılbaşından önce bunun gerçekleştirilmesi yerinde olur kanaatindeyim.

Yeni yıl yaklaştı, ödevlerimizi hızla yapmalıyız.

Ali Çetin Önder / 22 Kasım 2008